Theo Bloomberg, từ năm 12 tuổi, ông Challa Sreenivasulu Setty đã dành kỳ nghỉ của mình để đi thu nợ giúp cha tại ngôi làng nhỏ Potlapadu ở phía nam Ấn Độ. Ông đi đến 150 hộ gia đình trong ngôi làng và thu tiền nợ từ đầu năm của các nông dân.
Ông và em trai có một danh sách "con nợ" và sẽ đến nhà từng người một. "Em trai tôi hiền hơn nên thu được ít nợ hơn tôi", ông nhớ lại. 42 năm sau, ông Setty tiếp tục thu tiền cho vay nhưng với quy mô lớn hơn nhiều.
Ông là một trong 3 giám đốc điều hành tại Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ (SBI). Một trong những nhiệm vụ của ông là thu hồi khoản nợ xấu 19,6 tỷ USD của ngân hàng. Đó là một công việc khó khăn ngay cả vào thời điểm tốt nhất của nền kinh tế.
Nhiệm vụ khó khăn
Nhưng giờ, ông Setty phải đối mặt với cuộc suy thoái kinh tế đầu tiên của đất nước kể từ khi ông còn là học sinh. Tỷ lệ nợ xấu của Ấn Độ dự kiến tăng vọt sau khi các doanh nghiệp đóng cửa vì dịch Covid-19 và hàng triệu người rơi vào cảnh thất nghiệp.
Ông Setty cho biết đã học được hai bài học quan trọng từ việc thu nợ cho cha. "Đầu tiên là giá trị của thời gian. Việc lấy lại tiền nhanh chóng rất quan trọng. Còn điều thứ hai là phải theo sát", ông chia sẻ.
Ông Setty đã làm việc tại SBI 32 năm. Ngoài đứng đầu ngành bán lẻ và ngân hàng số, ông chuyên giám sát các tài sản được rao bán ở mức giá thấp vì người sở hữu buộc phải bán chúng. Trách nhiệm của ông bao gồm thu hồi nợ xấu. SBI chiếm khoảng 20% trong số 1.370 tỷ USD dư nợ trong hệ thống ngân hàng Ấn Độ.
Lệnh phong tỏa chống dịch Covid-19 có thể đẩy nền kinh tế Ấn Độ rơi vào suy thoái lần đầu tiên sau 40 năm. Theo S&P, các khoản vay ngân hàng không tăng tính từ đầu năm đến 31/3. Trong khi đó, McKinsey & Co. ước tính nợ xấu quốc gia sẽ tăng 7% từ mức 9,3% hiện tại.
Ấn Độ và Italy có tỷ lệ nợ xấu cao. Ảnh: Bloomberg.
Chủ các ngân hàng đang chật vật dự đoán tình trạng của các khoản vay sau 6 tháng hoãn trả nợ. Tính đến nay, khoảng 21% khách hàng cá nhân và 10% khách hàng doanh nghiệp của SBI tham gia chương trình hoãn trả nợ.
Ông Setty nhận định khả năng hoàn trả của khách hàng vay cá nhân cao hơn khách hàng doanh nghiệp. Giờ, ông đang bắt đội ngũ của mình làm việc theo nguyên tắc theo sát. Thay vì thuê ngoài như một số ngân hàng Ấn Độ khác, ông yêu cầu nhân viên SBI gọi cho hơn 100.000 khách hàng cá nhân để cung cấp thêm thông tin về việc hoãn trả nợ.
Các nhân viên SBI sẽ nhấn mạnh với khách hàng rằng hoãn trả nợ không đồng nghĩa với việc từ bỏ trả nợ. “Hầu hết khách hàng lẻ chọn hoãn trả nợ để tiết kiệm tiền mặt chứ không phải họ không có khả năng hay ý định trả nợ”, ông Setty nói.
Con đường phục hồi
Điều này cho thấy các khoản vay cá nhân trị giá 7.500 tỷ rupee (98,5 tỷ USD), tức 1/3 tổng nợ, sẽ có khả năng hoàn trả cao, theo ông Setty. Tuy nhiên các khoản vay doanh nghiệp, chiếm 41% hoạt động cho vay và hơn 50% tổng nợ xấu, có thể là lực cản đối với việc phục hồi.
“Rất khó để nói về cách giải quyết của chúng tôi. Tất cả những gì tôi có thể nói là tùy vào tình hình tài chính của từng công ty”, ông Setty chia sẻ.
Dưới thời Chủ tịch Rajnish Kumar, SBI đã thắt chặt quy trình bảo lãnh và giám sát khoản vay trong vòng 2 năm qua. Tỷ lệ thu hồi khoản vay của ngân hàng đã tăng lên khoảng 14% vào khoảng thời gian này, một phần nhờ luật phá sản mới và các quy tắc mà SBI góp phần hình thành.
Tuy nhiên, sự phục hồi có lẽ sẽ khó khăn hơn trong năm nay khi các công ty lao đao vì nhu cầu tiêu dùng sụt giảm. Ngân hàng phải đồng thời tái cấu trúc nợ, đưa ra hạn mức tín dụng mới và cung cấp thanh toán một lần cho từng trường hợp cụ thể, theo ông Setty.
“Đây là một tình huống chưa từng có và các hành động này cần thiết để giữ chân khách hàng”, ông nói thêm.
Tỷ lệ nợ xấu của SBI giảm kể từ năm 2018. Ảnh: Bloomberg.
Tuy nhiên, giới đầu tư vẫn nghi ngờ về khả năng vượt khủng hoảng của ngân hàng. Cổ phiếu SBI giảm giá 46% trong năm ngay, so với mức giảm 35% của các ngân hàng khác tại Ấn Độ. Ông Setty khẳng định sẽ tiếp tục tuân thủ những nguyên tắc thời niên thiếu của mình. Đó là tìm kiếm những khoản thanh toán sớm và theo dõi chặt chẽ các cổ đông và nhà sáng lập.
“Một khi bạn đã xác định được vấn đề, bạn có thể giúp người vay giải quyết vấn đề đó và đưa ra những kế hoạch hành động để khắc phục. Chúng tôi cùng ngồi lại với các cổ đông và nhà sáng lập để tìm ra giải pháp”, ông Setty nói.
Cha của ông đã qua đời. Ông có lẽ không bao giờ nhận ra bài học về tính kiên trì mà con mình đã học được từ khi ở làng. “Mỗi ngày, trước khi các nông dân ra đồng, tôi và em trai đứng trước nhà họ. Để thoát khỏi chúng tôi, họ phải trả tiền”, ông Setty nhớ lại.