Các nhân viên tại một nhà kho gần Seattle, Mỹ của Amazon gần đây đã phần nào hình dung được về tương lai của công việc: Một robot cao gần 2 m, giống người, đi như chim và có đôi mắt trắng phát sáng.

Có tên Digit, con robot này được cấu hình để thực hiện một nhiệm vụ cơ bản: Nhặt những thùng màu vàng rỗng ra khỏi kệ và vận chuyển chúng đến băng tải. Sau đó cứ thế lặp đi lặp lại. Các công nghệ tạo nên sự nổi bật cho Digit gồm động cơ và pin mạnh mẽ và giá cả ngày càng phải chăng...

Robot Digit hiện vẫn trong giai đoạn thử nghiệm và dĩ nhiên không thể sớm biến đổi ngành hậu cần. Nhưng đó là một bước tiến lớn về mặt công nghệ và nó đặt nhà sản xuất Agility Robotics vào vị trí tiên phong trong nỗ lực chế tạo những cỗ máy có thể làm việc vất vả cùng với con người.

BÙNG NỔ

Trong khi một số công ty khởi nghiệp về robot hướng tới tương lai, tưởng tượng những cỗ máy của họ mở ra một thời đại thịnh vượng hoặc giúp xâm chiếm các hành tinh, Agility có trụ sở tại Tangent, Oregon kiên quyết thực hiện sứ mệnh của mình. Họ đặt mục tiêu chế tạo 10.000 robot mỗi năm và triển khai chúng tại các nhà kho và kho chứa hàng trên toàn thế giới.

Sự nổi lên của trí tuệ nhân tạo đã tạo ra sự bùng nổ đầu tư vào robot hình người. Theo dữ liệu của PitchBook, các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực non trẻ này đã thu hút được khoảng 1,6 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm trong 5 năm qua.

Robot Digit đang làm việc tại một nhà kho của Amazon.

Boston Dynamics - nổi tiếng với robot “chó” bốn chân có tên Spot, có một mô hình robot hai chân có thể thực hiện động tác lộn ngược. Tesla cũng như các công ty khởi nghiệp như 1X Technologies AS và Apptronik thì đang phát triển các robot được thiết kế để bắt chước con người.

Vào tháng 2, Figure AI thông báo rằng Jeff Bezos, Microsoft, Nvidia và các tên tuổi công nghệ lớn khác đang ủng hộ công ty khởi nghiệp bot hình người như một phần của vòng đầu tư trị giá khoảng 675 triệu USD.

Agility khác biệt so với các công ty cùng ngành ở một khía cạnh quan trọng: Các robot hình người của họ đã sẵn sàng hoạt động trong tự nhiên - dù chỉ ở giai đoạn thử nghiệm. Vào ngày 4/3, công ty đã bổ nhiệm Peggy Johnson, người từng giữ các vị trí cấp cao tại Microsoft, Qualcomm và Magic Leap, làm giám đốc điều hành.

Amazon đủ tin tưởng để mua cổ phần của công ty khởi nghiệp này vào năm 2022 - một phần trong số tiền 180 triệu USD mà Agility đã huy động được cho đến nay. Một ngày nào đó, gã khổng lồ thương mại điện tử có thể mua Agility, giống như Kiva Systems - công ty tiên phong chế tạo robot có bánh xe, ngồi xổm đã cách mạng hóa ngành hậu cần một thập kỷ trước.

Adrian Stoch, giám đốc tự động hóa của GXO Logistics - người đã thử nghiệm Digit tại một nhà kho ở Flowery Branch, Georgia cho biết: “Robot hình người gần giống với những gì tôi có thể tưởng tượng về một công nghệ”. Anh nói về khả năng linh hoạt tiềm năng của Digit, tưởng tượng các robot dỡ xe tải qua đêm để sẵn các hộp cho công nhân làm ca ngày, trong khi máy móc chuyển sang các nhiệm vụ khác.

Amazon, công ty đã thiết kế lại các kho hàng của mình cách đây một thập kỷ xung quanh các máy Kiva, nhận thấy các robot hai chân sẽ đảm nhận vai trò ở các góc ít tự động hơn trong cơ sở của mình.

Emily Vetterick, người đang điều hành các thử nghiệm Digit của Amazon cho biết robot hình người “không yêu cầu cùng diện tích không gian, cùng hàng rào, cùng cơ sở hạ tầng vật lý” như robot kiểu Kiva.

Jonathan Hurst, người đồng sáng lập chương trình robot của Đại học Bang Oregon đã dành nhiều năm nghiên cứu khả năng vận động bằng chân, có thời điểm thử nghiệm một chiếc chân máy nhảy có tên là Thumper.

Vào năm 2015, Hurst cùng với Mikhail Jones, một học trò xuất sắc và Damion Shelton, một người bạn cùng trường sau đại học, đã thành lập Agility để thương mại hóa nghiên cứu đó.

Sản phẩm đầu tiên của họ, được chế tạo với sự trợ giúp từ Cơ quan Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến của Lầu Năm Góc, là một bộ hông có chân cong về phía sau, giống như những động vật số hóa như chim và mèo đi bằng ngón chân. Họ đặt tên cho con robot này là Cassie, ám chỉ loài chim đà điểu không biết bay.

Tiếp theo là Digit, có một đôi cánh tay thô sơ và phần thân chứa bộ pin và bộ xử lý. Khách hàng đầu tiên là Ford Motor trong một cuộc thí điểm năm 2019 thử nghiệm việc sử dụng xe tải tự lái có robot bên trong để vận chuyển các gói hàng.

Dự án thất bại khi có một sự thật rõ ràng rằng phương tiện tự lái hoàn toàn vẫn còn rất xa. Nếu một người phải có mặt để lái xe thì robot trợ giúp sẽ trở nên dư thừa.

Shelton, Giám đốc điều hành sáng lập của Agility, người sẽ tiếp tục giữ chức chủ tịch sau khi Johnson đảm nhận vị trí lãnh đạo cho biết: “Hiểu biết của chúng tôi về những gì chúng tôi nên triển khai trước tiên với robot hình người ngày càng thu hẹp hơn theo thời gian”.

Cụ thể, điều đó có nghĩa là các nhiệm vụ vận chuyển vật liệu và kho hàng, một thị trường nơi Agility có thể chứng minh và cải tiến công nghệ trước khi áp dụng sang các lĩnh vực khác. Hurst đã dự đoán rằng việc kinh doanh robot hình người một ngày nào đó sẽ lớn hơn ngành công nghiệp ô tô.

Thay cho bàn tay, Digit có một cần điều khiển ở cuối cánh tay và nó chỉ có thể nhặt hộp khi sử dụng cả hai chi cùng nhau. Việc tái tạo sự khéo léo và chính xác của bàn tay con người đã khiến các kỹ sư khó chịu từ lâu.

Cách tiếp cận giống như chiếc kẹp của Agility đã vượt qua trở ngại hiện tại. Trong nhiều năm, robot không có đầu, nhưng các kỹ sư đã bổ sung thêm một cái đầu hình khối với một đôi mắt kỹ thuật số để cung cấp tín hiệu cho đồng nghiệp là con người về nơi nó đang di chuyển.

Hiện tại, vai trò của Digit chỉ giới hạn ở bước cuối cùng trong các nhà kho giống như dây chuyền lắp ráp của Amazon, lấy các thùng rỗng và đưa chúng trở lại lưu thông. Cuối cùng, mục tiêu của Agility là giành được các công việc khác cho như dỡ xe tải, tháo rời các pallet hàng hóa và các nhiệm vụ tương tự.

Bước tiếp theo là thành lập một nhà máy ở Salem, Oregon, nằm trong một khu công nghiệp từng là trang trại bò sữa do những người bị kết án điều hành. Agility dự kiến sẽ hoàn thành dây chuyền sản xuất đầu tiên trong quý hai.

Agility có thể sẽ sản xuất “hàng chục đến hàng trăm” con robot trong 12 tháng tới.

Họ sẽ xây dựng và tinh chỉnh các đơn vị thử nghiệm trong vài tháng, sau đó gửi lô robot beta đầu tiên cho khách hàng – có thể là Amazon, GXO hoặc những hãng khác mà Agility chưa công bố – trong ba tháng cuối năm.

Giám đốc điều hành Aindrea Campbell, người đã làm việc trong lĩnh vực sản xuất được 25 năm, bao gồm cả thời gian làm việc tại Apple và Ford cho biết Agility có thể sẽ sản xuất “hàng chục đến hàng trăm” con robot trong 12 tháng tới.

Việc nâng con số đó lên 10.000 một năm sẽ mất nhiều thời gian và Johnson, Giám đốc điều hành sắp tới, cho biết công ty khởi nghiệp này sẽ phải phát triển khi bước vào một giai đoạn mới. Bà nói: “Có một loạt các rào cản mà bạn phải vượt qua để đưa thiết bị vào cơ sở sản xuất hoặc nhà máy của khách hàng một cách suôn sẻ. Tất cả những điều đó sẽ là một bước chuyển đổi đối với công ty”.

NHỮNG HẠN CHẾ

Digit còn phải mất nhiều thời gian nữa mới có thể cạnh tranh được với nhân công con người. Trong bản demo cho thấy vào năm ngoái, Digit dường như mất nhiều thời gian hơn để quay lại trong khi mang một chiếc túi hơn so với một công nhân Amazon dành để nâng chiếc túi lên, đặt lên băng tải và quay lại lấy một chiếc túi khác.

Tuổi thọ pin hạn chế có nghĩa là Digit chỉ có thể hoạt động trong vài giờ mỗi lần. Amazon đã thử sử dụng chúng theo ca, một số hoạt động trong khi một số khác nạp năng lượng. Hiện tại, các bot có giao diện được thiết kế dành cho các nhà nghiên cứu và nhà phát triển phần mềm chỉ phù hợp với các công ty có chuyên môn sâu về công nghệ.

Dwight Klappich, phó chủ tịch của nhà nghiên cứu Gartner, người theo dõi công nghệ hậu cần cho biết sẽ phải mất nhiều năm nữa mới có người có thể ghé qua Home Depot và thuê một cặp robot trợ giúp. “Tôi nghĩ rằng các trường hợp sử dụng sẽ bị hạn chế phần nào trong tương lai gần”, ông nói. “Chúng tôi đang tìm những nơi họ làm việc”.

Stoch, giám đốc điều hành GXO tham gia vào cuộc chạy thử nghiệm Digit ở Georgia, có một danh sách mong muốn dành cho robot, bao gồm cả bàn tay có thể nắm bắt các vật phẩm và phần mềm cho phép bot đưa ra nhiều quyết định nhanh chóng hơn. Ông cho biết, công ty đặt mục tiêu kết hợp các robot hình người, dù do Agility hay nhà cung cấp khác chế tạo, vào hoạt động thường xuyên của mình.

Các robot đang được sạc để nạp thêm năng lượng.

Stoch cho biết, cho đến nay, không có phản hồi nào từ các công nhân vì lo ngại các bot sẽ khiến họ trở nên dư thừa - một phần nhờ vào khả năng hạn chế của Digit. Tuy nhiên, Agility đã học được cách bước đi nhẹ nhàng khi đưa Digit vào nơi làm việc. Trong một lần thử nghiệm, một công ty hậu cần đã đặt áo phản quang an toàn lên robot.

“Mọi người đã phản ứng ngay lập tức với điều đó, rằng giờ đây robot là một thứ tương đương, giống như một người ngang hàng, giống như một con người”, Hurst, giám đốc robot của Agility, nói với podcast Robots for the Rest of Us . “Robot được trang bị các thiết bị an toàn giống nhau và trông giống nhau, nhưng họ không thích điều đó”. Agility từ chối nêu tên khách hàng.

Những người mua robot tiềm năng nhấn mạnh rằng họ đang tìm cách tự động hóa những công việc nguy hiểm và lặp đi lặp lại mà con người không muốn làm. Họ cũng cá rằng câu chuyện xung quanh việc tự động hóa nơi làm việc đã thay đổi kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu, từ lo lắng rằng bot đang trên đường thay thế con người đến mối lo ngại hiện tại về hàng triệu việc làm chưa được lấp đầy.

Đối với Amazon, công ty đang bị các cơ quan quản lý chỉ trích vì tỷ lệ thương tích cao trong kho của mình, các robot hình người có thể thay thế con người ở một số điểm tắc nghẽn nguy hiểm nhất.

Cơ quan quản lý an toàn tại nơi làm việc của bang Washington, nơi đã phạt công ty vì vi phạm tại một số nhà kho cho biết việc vận chuyển các thùng hàng tồn kho đến hoặc từ băng tải - nhà xe của Digit là một trong những công việc dễ bị chấn thương nhất trong các nhà kho của công ty. Amazon – công ty đang kháng cáo mức phạt, cho biết họ đang nỗ lực cải thiện sự an toàn.

Vetterick, giám đốc Amazon, cho biết các nhân viên cấp cao rất tò mò về Digit, nhưng bà từ chối chia sẻ bất kỳ ấn tượng đầu tiên nào của họ. Amazon đang thiết kế một mô phỏng thực tế ảo để kiểm tra xem Digit có thể phù hợp như thế nào với nhân viên con người và cách nhân viên sẽ phản ứng với các đồng nghiệp điện tử.

Công ty cũng đã hỗ trợ một nghiên cứu của viện Công nghệ Massachusetts về việc tự động hóa sẽ ảnh hưởng đến công việc như thế nào. Amazon từ chối nêu rõ khi nào Digit hoặc các bot hình người khác có thể chuyển sang thử nghiệm quy mô lớn hơn.

Agility đang nỗ lực làm cho các bot của mình có khả năng thích ứng cao hơn, có thời lượng pin dài hơn và chuyển động nhanh nhẹn hơn. Công ty cũng đang cải tiến phần mềm chỉ huy và kiểm soát để làm cho nó thân thiện hơn với người dùng.

Các kỹ sư đã chứng minh những tiến bộ trong AI có thể giúp Digit dịch các lệnh nhận được bằng ngôn ngữ tự nhiên thành hành động của robot như thế nào. Tại triển lãm thương mại hậu cần vào cuối tháng này, Agility có kế hoạch trưng bày phần cứng mới được thiết kế để cho phép Digit nắm giữ các loại thùng khác nhau.

Hurst nói trên podcast: “dịch vụ hậu cần này chỉ là thị trường tiền tiêu. Và theo thời gian, bạn sẽ tham gia vào các kệ bán lẻ và kho dự trữ cũng như môi trường y tế và hậu cần trên khắp các bệnh viện cũng như các khu vực có nhiều người xung quanh hơn”.