Theo dự kiến, ngày 3-1, TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử 38 bị cáo liên quan đến vụ án "thổi giá" kit xét nghiệm của Công ty CP Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á). Phiên tòa dự kiến sẽ kéo dài khoảng 20 ngày do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa.
Trong vụ án này, viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Tối cao truy tố cựu bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long về tội "Nhận hối lộ"; cựu bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN), cựu chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc, cựu thứ trưởng Bộ KH-CN, bị truy tố cùng về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
bị cáo phạm Xuân Thăng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương, bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ khi thi hành công vụ.
VKSND Tối cao còn truy tố Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á, về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ.
Cơ quan tố tụng cáo buộc khi dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ và Bộ KH-CN giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch. Với mục đích để Công ty Việt Á được tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu kit test xét nghiệm, sau đó chiếm đoạt, biến test thành sản phẩm của công ty để sản xuất, tiêu thụ, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng, cựu phó vụ trưởng Vụ KH-CN (thuộc Bộ KH-CN), để Việt Á được Bộ KH-CN phê duyệt tham gia, phối hợp Học viện Quân y thực hiện đề tài.
Sau đó, Việt đề nghị Nguyễn Văn Trịnh, cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ; Nguyễn Thanh Long, cựu bộ trưởng Bộ Y tế... can thiệp, tác động, chỉ đạo Nguyễn Minh Tuấn, cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế (thuộc Bộ Y tế), để Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức kit test xét nghiệm COVID-19.
Hai cựu bộ trưởng Chu Ngọc Anh (trái) và Nguyễn Thanh Long
Khi Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 test xét nghiệm cho Bộ Y tế, Việt đã nâng khống cơ cấu đơn giá nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/kit test không có căn cứ.
Sau đó, Bộ Y tế kiểm tra giá hiệp thương, xác định Việt Á thay đổi nguyên vật liệu sản xuất nhưng không ra kết luận kiểm tra, không kiến nghị xử lý, dẫn đến Công ty Việt Á tiếp tục sử dụng mức giá trên, tạo mặt bằng giá để bán cho các đơn vị, địa phương.
Kết quả điều tra xác định trong 2 năm 2020, 2021 tổng doanh thu của Công ty Việt Á là hơn 4.247 tỉ đồng. Trong đó, Công ty Việt Á đã sản xuất tổng hơn 8,7 triệu kit test, đã tiêu thụ cho các đơn vị, cơ sở y tế là hơn 8,3 triệu kit test với tổng giá trị hơn 3.929 tỉ đồng (giá 470.000 đồng/kit). Trong đó, đã được thanh toán hơn 5.918.266 kit test xét nghiệm với tổng giá trị 2.257 tỉ đồng.
Cơ quan điều tra cáo buộc trong quá trình phạm tội, Phan Quốc Việt đã gây thiệt hại hơn 432 tỉ đồng, đưa hối lộ với tổng số tiền là 3 triệu USD (tương đương hơn 68 tỉ đồng) và 4 tỉ đồng.
Trong đó, Phan Quốc Việt đã đưa hối lộ Nguyễn Thanh Long (cựu bộ trưởng Y tế) 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh (thư ký của ông Long) 4 tỉ đồng; Nguyễn Minh Tuấn (cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế) 300.000 USD; Trịnh Thanh Hùng (cựu vụ phó Vụ KH-CN) 350.000 USD; Nguyễn Nam Liên (cựu vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế) 100.000 USD.
Bên cạnh đó, Việt còn chi tiền "cảm ơn" cho ông Nguyễn Văn Trịnh (cán bộ Văn phòng Chính phủ) 200.000 USD; Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng KH-CN) 200.000 USD; Phạm Công Trạc (cựu thứ trưởng Bộ KH-CN) 50.000 USD.