Món đặc sản đặc biệt xôi bảy màu sặc sỡ, hấp dẫn này của người dân Nùng Dín thuộc huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Món ăn chỉ xuất hiện vào bịp lễ tết đặc biệt trong năm. Là món ăn được chế biến vào các ngày trọng đại trong năm, món xôi bảy sắc này không chỉ có giá trị về ẩm thực mà còn mang giá trị tâm linh sâu sắc.

Nguồn gốc của món xôi bảy màu

Bảy màu sắc của xôi bao gồm màu đỏ tươi, màu đỏ thẫm, màu nâu, màu xanh cửu long, màu xanh chuối, màu xanh vàng và màu vàng như một chiếc cầu vồng đủ sắc trong nền văn hoá ẩm thực Sapa phong phú.

Xôi bảy màu là một món đặc sản thơm ngon và được người dân nơi đây vô cùng coi trọng. Bởi ẩn sau món ăn này còn là một câu chuyện thú vị và ẩn chứa ý nghĩa tâm linh cao cả.

Theo người dân tộc nơi đây kể lại, xưa kia có một thế lực thù địch đến xâm chiếm vùng đất của người Nùng Dín. Người dân nơi đây đã hợp lực cùng nhau đứng lên khởi nghĩa đánh đuổi giặc ngoại xâm. Cuộc chiến diễn ra đầy khó khă, gian khổ suốt 7 tháng ròng rãtừ tháng 1 đến tháng 7. Tuy bảo vệ được mảnh đất của dân tộc nhưng không ít người Nùng Dín hi sinh trong trận chiến này.

Kể từ đó xôi bảy màu ra đời để tương niệm những vị anh hùng đã ngã xuống. Mỗi màu đều tượng trưng cho mỗi tháng của cuộc chiến tranh gian khổ đã xảy ra trên mảnh đất này. Màu xanh lá chuối là biểu tượng của mùa xuân, màu đỏ thẫm biểu tượng cho máu của những người dân đã anh dũng hi sinh bảo vệ mảnh đất quê hương, màu vàng biểu tượng cho sự đau thương li tán của các gia đình có người mất đi vì chiến tranh, đỏ tươi là dành cho chiến thắng hào hùng của người dân Nùng Dín…

Cách làm cầu kỳ để tạo nên món xôi bảy màu

Công thức chế biến không phức tạp nhưng để làm được một món ngon đúng chuẩn thì cần phải có đôi bàn tay khéo léo và tinh tế. Để làm được món xôi ngon đúng vị, người phụ nữ dân tộc Nùng Dín phải bỏ ra rất nhiều công sức, vô cùng tỉ mỉ, cẩn thận để xôi ăn vào vừa dẻo, vừa ngon, vừa lên đúng màu.

Gạo đồ xôi phải là loại gạo nếp nương được tuyển chọn kĩ lưỡng, hạt to dài, tròn mẩy. Trước khi nấu gạo được ngâm trong nước khoảng 12 tiếng rồi vớt ra ngâm cùng nước màu làm từ lá hoặc củ tự nhiên trong vòng 3 giờ tiếp theo.

Cách tạo màu xôi đặc biệt

Điều đặc biệt của món xôi bảy màu này là nhờ sự khéo léo của người phụ nữ nơi đây, họ không dùng bắt cứ loại phẩm màu hay hó‌a chấ‌t nào, hoàn toàn được làm từ những nguyên liệu thiên nhiên lấy tại vùng núi Tây Bắc như lá của cây hoa vàng, lá xôi đũa, lá xôi hoa, tro bếp… để cho ra món xôi với nhiều màu sắc sặc sỡ, tưới tắn và rất ngon mắt.

Xôi được nấu trong khoảng từ một tiếng rưỡi đến hai tiếng. Theo kinh nghiệm của những người dân nơi đây, để giữ màu xôi được đẹp nhất, khi nấu tuyệt đối không được cho muối vào gạo.

Hương vị khó quên của món xôi màu sắc Tây Bắc

Món xôi bảy màu này là sự hoà quyện hương vị độc đáo của núi rừng Tây Bắc. Khi ăn du khách sẽ cảm nhận được vị dẻo ngọt của gạo nếp thơm, hoà lẫn trong mùi của lá rừng làm nên sắc màu của xôi. Món xôi mang hương vị dân dã mà lại đậm đà khó quên.

Người dân nơi đây thường ăn xôi với muối vừng đen và thịt gà nướng. Du khách từ xa tới thăm Sapa khi được nếm thử món xôi này đều không tiếc lời khen ngợi. Xôi bảy sắc đã trở thành một món đặc sản không chỉ thuộc về riêng thị trấn vùng cao Sapa mà còn nổi danh khắp tứ phương, được nhiều người biết đến và mong muốn có cơ hội thưởng thức món ăn của núi rừng Tây Bắc này.

Xôi bảy màu trong mâm cơm gia đình

Người dân nơi đây cho rằng ăn món xôi này vào ngày tết sẽ đem lại nhiều điều may mắn cũng như đây là món ăn không thể thiếu trong ngày 1/7 âm lịch để tưởng nhớ những người đã hi sinh máu thịt của mình cho mảnh đất quê hương.